Antalya’nın Serik ilçesi yakınlarında Türkiye’nin en çok ziyaret edilen antik kenti olan Aspendos Antik Kenti özellikle içerisinde barındırdığı Aspendos Antik Tiyatrosu günümüzde de kullanılmaktadır.
Türkiye’nin en çok ziyaret edilen ören yerlerinden biri olan Aspendos antik kenti, çok iyi korunmuş tiyatrosu ve benzersiz su kemerleri ile tanınması ile birlikte, günümüze kadar ulaşmış pek çok başka tarihi yapıya da ev sahipliği yapmaktadır.
Antalya’nın yaklaşık 40 km doğusunda bulunan Aspendos, antik dönemde Eurymedon Nehri (Köprüçay) yanında kurulmuş bir nehir limanı kentiydi. Tuz ve tahıl rezervlerinin büyüklüğü ve at yetiştiriciliği ile ünlü olduğu antik kaynaklardan bilinen kent, Perge, Side ve Silyon gibi Pamfilya bölgesi kentlerinin en kudretli, zengin ve önemlilerinden biriydi.
Yazı Başlıkları
Aspendos Antik Kenti’nde Neler Var?
Günümüzde ziyaret edilen Aspendos yapılarının pek çoğu Roma dönemine ait olmakla birlikte, surlar ve market binaları gibi bazı yapılar ise Helenistik döneme tarihlenir. Aspendos gezisi esnasında görülemese de şehrin tarihi daha eskilere dayanır; MÖ.5/4. yy’da Aspendos’un hem Pers hem de Aegina standardında sikke bastığı bilinmektedir. 13. yy’da Selçuklu Türklerinin bölgeye hakim olmalarından sonra da Aspendos’da yerleşim devam etmişti.
Bu da Türkiye’nin en ilginç antik yapılarından birinin günümüze korunarak gelmesini sağlamıştır. Bu yapı Selçukluların saraya çevirerek kullandıkları Roma tiyatrosudur. İlk yapıldığı dönemlerdeki ihtişamı ve güzelliğinin yanı sıra Selçukluların bıraktıkları önemli fakat hemen göze çarpmayan izler de yapıyı büyüleyici kılar. Dönemi için bir mühendislik harikası olan su kemerleri ise kentte bilim insanlarının en çok ilgisini çeken ve hakkında referans verilen yapıdır. Atatürk, 1930 yılında Aspendos’u ziyaret etmiş ve tiyatronun korunarak kullanılmasını teşvik etmiştir.
Aspendos Antik Kenti’ne Nasıl Gidilir?
Antalya’nın Serik ilçesinden Manavgat yönüne doğru ilerlerken karşınıza çıkan kavşatan Belkıs (Aspendos) tabelasını takip ederek kuzey yönüne dönün. Yaklaşık 4 km gittiğinizde antik kente ulaşabilirsiniz.
Aspendos Antik Kenti Kazı Çalışmaları
Aspendos Projesi’nin antik kentteki kazı çalışmaları, Hacettepe Üniversitesi’nden Doç. Dr. Veli Köse başkanlığında Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün sağladığı izin ve fonlarla gerçekleşiyor. 2014 yılında Bakanlar Kurulu Kararlı kazı haline gelen Aspendos kazısı, şehrin tarihini ve gelişimini anlamanın yanında “kültürel miras yönetimi” alanında da çalışmalar yürütmekte.
Türkiye için yeni fakat son derece gerekli bir alan olan kültürel miras yönetiminde Türkiye’deki ilk projelerden biri Aspendos Sürdürülebilir Gelişim ve Alan Yönetimi Projesi, İngiliz Arkeoloji Enstitüsü ve Hacettepe Üniversitesi’nin ortak projesi olarak, İngiliz vakıf Headley Trust’ın finansal desteği ile 2013 yılı Ocak ayında başladı.
Bu çalışmaların ana amacı, Aspendos kentini layık olduğu en iyi ve doğru bir şekilde bilimsel ve sosyal sorumluluk çerçevesinde sadece Türkiye’nin değil tüm insanlığın ortak mirası olarak araştırmak, anlamak, korumak ve onarmak; bunun yanı sıra medya ve bilimsel araçlar sayesinde Aspendos’u Aspendos’da ve Aspendos dışında tüm dünyaya anlatmak, tanıtmak ve sunmaktır.
