Candaroğulları Beyliği’nin ahşap ve mimari sanatında ulaştığı noktanın zirvesi olan Mahmut Bey Camii, Kastamonu’nun olduğu kadar Türkiye’nin de en estetik eserlerinden biridir.
Mahmut Bey Cami Tarihi
Caminin yer aldığı Kasaba Köyü, Mahmut Bey Camii yani sıra biri yine 14. yüzyıldan kalma diğeri ise daha geç tarihli iki hamam ile halen kullanılmakta olan yine başka bir cami yanı sıra bölgenin sivil ve kırsal mimari örneklerini gösteren konak, konut, serender gibi ahşap malzemeye dayalı birçok yapı stoğun da barındırır.
İlin kuzeybatısında, kente 15 kilometre uzaklıkta Daday ilçe yolu üzerindeki Kasaba Köyü’nde yer alan Mahmut Bey Camii, 1366 yılında dönemin Candaroğlu Beyliği emin Kötürüm Beyazıd’ın (1361-1385) kardeşi Mahmut Bey tarafından yaptırılmıştır. Cami, mihrabı dikey üç nefti kurgusuyla dikdörtgen planlı olarak zengin bezeme anlayışıyla dönemindeki diğer camiler arasında öne çıkar. Ahşap direklerle desteklenen tavan, bindirme şeklinde yapıya yerleştirilmiştir.
Caminin Özellikleri
Camii’nin öne çıkan özelliklerinden birisi üç farklı seviyede dört mahfil kurgusudur. Cami Anadolu’daki 13-14. yy’lardaki ahşap destek ve örtü sistemine ait yapılar içinde, bezemeye zemin oluşturan mimari kurgu ve bezeme programı açısın-dan da ünik bir yapıdır. Cami, eşsiz kalem işi bezemeleriyle 14. yy Beylikler Dönemi içerisinde inşa edilmiş ve günümüze özgün halde ulaşan tek yapı olmasıyla büyük bir öneme sahiptir.
Caminin iç kısmı aşı boyaları ile yapılan kalem işi tekniğinde-ki canlı renklerdeki yoğun motif ve kompozisyonlarla bezenmiştir. Süslemelerde; turuncu ile karmin arası kırmızılar, çivit ve hava renginde maviler, altın ve kirli tonda sarılar, beyaz, siyah, koyu yeşil ve krem renkler kullanılmıştır. Süslemelerde bitkisel ve geometrik motifterden oluşan bezemeler stilize biçimde simetri ve tekrarlar oluşan bir kompozisyonda sunul-muştur. Mahmut Bey Camii’nin en önemli özelliklerinden biri de muhteşem oyma sanatıyla süslenmiş giriş kapısıdır.
Mahmud oğlu Nakkaş Abdullah tarafından yapılan kapı geometrik ve bitkisel detaylarla süslenmiştir. Bugün Kastamonu Etnografya Müzesi’nde sergilenen kapı, ahşap oymacılık sanatı tüm detaylarıyla birlikte beylik sanatının ulaştığı seviyeyi göstermek adına önemlidir. Mahmut Bey Camii Anadolu’daki ilk ahşap sütun ve ahşap çatılı camilerden biri olması ve aynı zamanda zengin kalem işli bezemeleriyle günümüze ulaşması açısından nadir bir mimari tekniği temsil eder.
Bu önemli insanlık tarihi miras 2014 yılında UNESCO Dünya Kültür Mirası Geçici Listesine alınarak insanlığın ortak bir değeri olarak dünyaya sunulmuştur.
