Yazı Başlıkları
Kırkpınar Yağlı Güreşleri Tarihçesi
Anlatılanlara ve bir çok kesim tarafından kabul edilen efsaneye göre Rumeli’nin fetih edilmesi esnasında Orhan Gazi’nin kardeşi Süleyman paşa askerleriyle buradaki bazı kaleleri feth eder. Süleyman paşanın birliği geri dönerken günümüzde Yunan topraklarında olan Samona’da güreş yaparlar. Bu güreş esnasında 2 asker birbirini yenemez. Sonrasında bu iki asker bir Hıdırellez gününde tekrar güreş yapmaya karar verir. İki güreşçi sabah erken saatlerde güreşe başlar ancak ikiside biribirini devirmeyi başaramaz ve gece yarısı ikiside yorgunluktan ölürler. Arkadaşları iki güreşçinin naaşını orada bulunan bir incir ağacının altına defneder. Aradan yıllar geçtikten sonra iki güreşçinin mezarının bulunduğu yerden gür pınarlar dolu dolu akmaya başladığı görüşür. Bu olaydan sonra suyun aktığı yere “Kırkpınar” adı verilir. Bu şekilde her sene Kırkpınar Yağlı Güreşleri geleneği başlamış olur.
Kırkpınar Yağlı Güreşlerinin Yapıldığı Alan
Kırkpınar Yağlı Güreşleri ilk zamanlarda Osmanlı toprağı olan Samona Köyü civarında bununan Kırkpınar çayırında yapılmaktaydı. Balkan Savaşı ve I. Dünya Savaşı sonrasında Edirne-Mustafa Paşa yolu üzerinde bulunan Viran Tekke mahallesine taşınmıştır.
Cumhuriyetin ilanı sonrasında Kırkpınar Yağlı Güreşleri Edirne’de bulunan Sarayiçi bölgesinde yapılmaya devam edilmiş ve halen devam etmektedir.
Güreşlerde Kişiler ve Görevleri
Kırkpınar Ağası
Tarihte Kırkpınar ağasının görevi günümüze göre çok daha farklı olmasına rağmen değerini hala korumaktadır. Eskiden Kırkpınar ağaları güreşleri izlemeye gelen tüm ziyaretçileri ağırlamak, yarışları düzenlemek, yatacak yer ayarlamak, güreşlerin takip edip kurallara uygun hareket ettirmekle görevli idi.
Günümüzde güreşler belediye tarafından organize edilmesi nedeniyle sembolik bir ünvan statüsüne gelen Kırkpınar ağalığı için halen kıyasıya bir yarış yapılıyor. Kırkpınar Ağalığı seçimi ise bir önceki yıl açık arttırmaya çıkarılan Koç’a en fazla parayı veren kişilerden seçiliyor.
Örneğin 2018 yılından yapılacak 657. Geleneksel Kırkpınar Yağlı Güreşlerinde ağalık için Ahmet Çetin isimli iş adamı 1 milyon 522 bin TL ücret ödemiştir.
2020 yılı 659. Tarihi Kırkpınar Yağlı Güreşleri ağalığını kazanan Seyfettin Selim‘in Covid-19 sebebiyle güreşlerin yapılamaması nedeniyle 2021 yılı Tarihi Kırkpınar Yağlı Güreşleri Ağası olarak ilanı oy birliğiyle kabul edilmiştir.
Başpehlivan
Cazgır
“Iki yigit çıkmış meydane,
birbirinden merdane,
biri here biri kara,
ıkisininde zoru para
alta geldim diye erinme
üste çıktım diye şişinme,
alta gelirsen apış
üste çıkarsan yapış”
Ömrünüzde bir kez olsun bu maniyi duymuş olmalısınız. İşte er meydanında bu ve bunun gibi manileri bağırarak halka duyuran ve pehlivanları tanıtan kişiye cazgır adı verilir.
Davul ve Zurna
Güreş esnasında çalınan davul zurnalar hem seyirciyi hem pehlivanları coşturur. Davul zurna ekibini kontrol eden kişi meydandaki güreşin hareketliliğine göre davul zurna ekibinin çalış hızını arttırır veya azaltır. Buda güreşi daha heycanlı kolar.
Yağlanma
Pehlivanlar vücudunun kavranmasını güçlü kılmak için yağlanır. Buda Türk güreşini diğer güreşlerden ayıran en büyük özelliktir. Pehlivanlar çayırda yağ ibriği taşıyan kişilerden istedikleri kadar yağ döktürebilir.
Peşrev
Bu terimi ilk defa duymuş olabilirsiniz ancak daha önce gördüğünüze emin olabilirsiniz. Aslında bir ısınma hareket olan Peşrev pehlivanların güreşe başlamadan önce yaptıkları yürüyüş ve gösteriş hareketidir. Peşrevde üç kez ileri, üç kez de geri gidişten sonra yere sol diz ile çökülerek önce sağ el yere, dize, dudağa ve alına üç defa değdirilir. Hatta bazıları tarafından bir ot koparılarak ağza alınır ve ısırılır. Bu merasim bittikten sonra tekrar sıçrayarak arada sırada “Hayda bre pehlivan” diye bağırılır. Karşılıklı gidiş ve gelişten sonra hasmın paçaları yoklanır ve sırtı sıvazlanır, enseler bağlanır, eller tutuşur ve birkaç defa sallanılır, güreşe böylece girilmiş olur.
Kırmızı Dipli Mum
Kırkpınar Ağaları tarafından halka güreşlerin başlayacağının duyurulduğu ilanlarda kullanılan yöntemdir.
2021 Kırkpınar Güreşleri
660. Tarihi Kırkpınar Kültür Etkinlikleri Haftası 9-10-11 Temmuz 2021 tarihleri arasında düzenlenmiştir.
2021 yılı Kırkpınar Yağlı Güreşleri Başpehlivanlık finalinde İsmail Koç’u yenen Ali Gürbüz, 4’üncü kez başpehlivan oldu.
Kırkpınar Er Meydanı Hakkında Bilgi
Edirne Sarayiçi yerleşiminde bulunan Kırkpınar yağlı güreş alanı stadyum şeklinde ortası çayır olan bir alandır. Çayır yaklaşık 3700 m2 büyüklüğündedir. Şuan yaklaşık 25 bin kişi kapasiteye sahip sahada 2017 yılında genişletme çalışmaları yapılması planlanmıştır.
