Otlukbeli Gölü’nün en önemli özelliği, çanağının ve oluşumunun göl türleri içerisinde günümüze kadar bilinenlerin içerisinde dünyada tek tip oluşudur.
İlçe merkezinin 6 km kuzeybatısında olan traverten şeddi (Maden sularının oluşturduğu traverten şeddi) gölünün oluşumu günümüzde halen devam etmektedir. Otlukbeli Gölü’nün en önemli özelliği, çanağının ve oluşumunun göl türleri içerisinde günümüze kadar bilinenlerin içerisinde dünyada tek tip oluşudur.
Göl, bu özelliğinden dolayı, doğal anıt olarak da nitelendirilmektedir. Otlukbeli Gölü, 15.04.1994 gün ve 612 sayılı Erzurum Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu kararı ile doğal sit alanı ilan edilerek koruma altına alınmıştır.
İlk kez Ankara Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesinden Prof. Dr. Erdoğan AKKAN ve Prof. Dr. Metin TUNCEL tarafından bilim dünyasına tanıtılan göl oluşum bakımından küçük bir set gölü…
Buraya kadar sıradışı bir şey yok. Fark ilkin set türünde ortaya çıkıyor: gölün oluşumunu sağlayan set “traverten”den meydana gelmiş. Bilimadamlarının, Türkiyede örneği görülmemiş, dünya literatüründe de eşinin bulunduğuna ait bir yayının bulunmadığı şeklinde yorumladıkları traverten seti bu gölün oluşumuna ilk elden katkıda bulunmuş. Ayrıca bu travertenler normal karst kaynaklarının değil, maden sularının oluşturduğu bir traverten seti. Böylece gölümüz Dünya çapında eşsiz bir göl konumunda.
Otlukbeli Gölünün oluşumunu sağlayan set,faylar boyunca yüzeye çıkan maden sularının biriktirdiği bir settir. Göl bu özelliğiyle dünyada tektir ve doğal anıt olarak korunmaktadır.
