Boğaz geçişi için hayati önem taşımakta olan stratejik bir nokta üzerine kurulmuş Anadoluhisarı’na karşılık, karşı sahilde aynı durumu Rumelihisarı tamamlamaktadır. Hisarın inşa edildiği coğrafi konum, boğaz suyolunun en dar noktası- nın1 Rumeli kıyısını kontrol altına almaktaydı.
Rumeli Hisarının Önemi
Ayrıca Boğaziçi suyolunun en dar kısmı olması yanında, boğaziçi akıntıları arasında şeytan akıntısı olarak tabir edilen akıntının da kıyıya doğru sürüklendiği yerdi. Karadeniz’den Boğaziçi’ne doğru giden her gemi bu şeytan akıntısına kapılıp Rumelihisarı’nın bulunduğu konuma doğru gelerek kıyıya paralel yoluna devam etmek zorundaydı. Miladi 1452 senesinde Fatih Sultan Mehmed tarafından Boğaziçi’nden geçen gemilerin geçişlerini denetim altında tutabilmek amacıyla inşa ettirilen hisarın, coğrafi konumunun sağladığı üstünlük tartışılmaz.
Rumeli Hisarı İnşaatı
Ama ondan öte 30 bin m2 alanı kaplayan hisar, 139 gün gibi kısa bir sürede tamamlanan, bir askeri yapı olarak inşasındaki malzeme, insan gücü yönlendirilmesindeki lojistik organizasyon ve inşa tekniği hayretler uyandırır. Hisarın inşa süreci ile ilgili bağımsız tarihi ne yazık ki yazılamamış bir eserdir.
Bugün İstanbul’un fetih sembolü olan Rumelihisarı, Fatih Sultan Mehmed Han’ın kadim şehir İstanbul’a ilk inşa ettiği İslam yapısıdır. İçerisindeki mesciti, divanhaneli kulesi ile 4 ay gibi kısa sürede inşa edilmiş hisarın, üç büyük kulesi ile dünyanın en büyük kale burçlarına sahip olduğu da dikkate alınmalıdır.
Osmanlı İstanbul’unun vazgeçilemez simgelerinden olan Rumelihisarı, dört ay gibi kısa bir süre içinde inşa edilmiştir. Bu yönüyle dünya ve askerî tarih açısından parmakla gösterilen bir Türk-İslam yapısıdır. İnşasındaki malzeme, insan gücü temini ve idaresindeki lojistik organizasyon bugün bile hayranlık uyandırmakta olup Boğaziçi’nin en önemli anıtsal yapılarında biridir.
15. yüzyıl kale mimarisinin en güzel örneklerinden biri olan Rumelihisarı, kalın sur yapısı, irili ufaklı burçları ve kapıları ile dikkati çekmektedir.
Öte yandan Boğaziçi coğrafyasındaki konumu, boğaz su yolu akıntısı üzerindeki yerleşimi ve her yönü ile halen değerlendirilmesi gereken bir kültür varlığımızdır.
Dönemin tarihi kaynaklarında Fatih Sultan Mehmed’in bu hisarın planlarını bizzat hazırladığı ve inşaatına da nezaret ettiği yer almaktadır. Fetih sonrası Boğaziçi karakolu ve hapishanesi olarak değerlendirilen hisarın, dış mimarisi kadar iç mekân mimarisi de önemli ve dikkat çekicidir.
