Veysel Karani Türbesi
Hz. Veysel Karani türbesi, Siirt’ in Baykan İlçesi’ nde, ilçenin 8 kilometre güneybatısında bulunur. Kendisinin asıl ismi Üveys bin Âmir Karni’dir. Hz. Veysel Karani Yemen’in Karn köyünde doğmuştur. Doğum tarihi tam bilinmemekle beraber 550-560 yıllarında doğduğu düşünülmektedir ve 37 senesinde şehit edilmiştir. Soyu Yemen kabilelerinden Muradoğulları’ na dayanmaktadır. Geçimini deve çobanlığı yaparak sağlardı.
Bu mesleği de her zaman tek Tanrı inancına sahip olmasından dolayı insanların alay etmesinden kaçmak için seçmişti. Bir gün Hz Muhammed’in insanları İslam dinine davet ettiğini duyunca Kelime-i Tevhid getirerek müslüman olmuş annesine de bizzat kendisi öğretmiştir. Gönlü Allah, peygamber aşkıyla dolu olan Veysel Karani, peygamber efendimizi görmek için Medine’ye doğru yola çıkar. Medine’ye vardığında peygamber efendimiz Tebük Seferi’ nde olduğundan onu göremez.
Hz. Aişe’ ye peygamber efendimize ne kadar gönülden bağlı olduğunu iletmesini ister ve Yemen’e geri döner. Resulullah da vefat etmeden önce bir vasiyet bırakarak hırkasının Veysel Karani’ ye verilmesini ister.
Hz. Aişe, peygamberin ölümümden sonra Veysel Karani’yi bularak hırkayı ona teslim eder. Bu olaydan sonra Veysel Karani’ nin köydeki hürmeti artar ve bundan rahatsız olup annesiyle beraber bir süre sonra köyünü terk eder. Basra da bir süre yaşadıktan sonra Hz. Ali’nin davetiyle Mekke’ ye gider. Burada iki müslüman grup arasında çıkan Sıffin Savaşı’nda Hz. Ali’nin tarafını tutar ve savaşta ağır yaralanarak şehit olur. Bu savaş Fırat Nehri’nin yakında yapılmıştır ve ölenlerin çoğu da bu çevreye gömülmüştür.
Nasıl Gidilir?
Veysel Karani Türbesi Ziyaret Beldesindedir. Yörenin “Cas” denilen harcıyla 1901 yılında yapılıp, kubbe ile örtülmüş olan türbe, 1967 yılında yıktırılmış ve yerine yeni türbe yapılmıştır. Veysel Karani Türbesi ve Külliyesi, 2001 yılında Valilik tarafından restore edilerek, modern bir görünüme kavuşturulmuştur. Bu nedenle: günümüzde görünen türbenin mimari yönden bir özelliği bulunmamaktadır.
Her yıl: 16-17 Mayıs tarihlerinde, Veysel Karani’yi anma etkinlikleri düzenlenmektedir. Bunun yanında: aslında, burada büyük bir külliye inşası düşünülmektedir. Ancak: yöredeki esnaf, buna karşı çıkıyormuş. Yine de: Konya’da Mevlana Külliyesi gibi, buraya da daha modern tesisler bulunan bir külliye yapılması düşünülüyormuş.
