Zağ Mağarası Bingöl-Solhan-Muş Karayolu’nun 18. km’sinden ayrılan Gökçeli-Kuşburnu Köy Yolu üzerinde Kuşburnu Köyü yakınlarında bulunmaktadır. Zağ mağaraları, sırtı dağa yaslanmış olan doğal kayalık kütlenin ön cephesinde yer alan ve kayalık alanın hemen tamamına yayılmış olan odalardan oluşmaktadır. Bu odalar insan eliyle yapılmış olup, birbirine kademeli geçişlerle bağlantılı ve çok katlıdır. M.S. 5. yüzyıl başlarına Erken Hıristiyanlık(Geç Roma-Erken Bizans) Dönemi’ne tarihlenmektedir. Zağ Mağaraları, bu tarihlerde Roma İmparatorluğu’nun baskısı altında olan, Hıristiyan inancına sahip olan toplulukların gizli yerleşim, yaşam ve ibadet alanı olarak kullanılmıştır.
Alt katta yer alan ilk mağaradan/odadan sonra kademeli geçiş ve merdivenler takip edilerek en üst kata ulaşılabilmektedir. Bu biçimiyle Zağ Mağaraları’nın, zemin kat dahil beş katlı olduğu görülmektedir. Bazı odalarda bulunan anakaya tabanına oyulmuş ve içleri sıvalı küp biçimindeki çukurlar, tahıl ve sıvı(yağ, içki, vb.) deposu olarak kullanılmıştır. Küçük çukurlar ise sunu çukuru olarak kullanılmıştır. Kimi odalarda kilineler/sekiler görülmektedir. Bu verilere göre; odaların bir kısmının günlük yaşam alanı, bir kısmının mutfak/kiler/depo, bir kısmının ise ibadet alanı olarak kullanıldığı anlaşılmaktadır.
Zağ Mağarası Haritası
Lütfen Dikkat : Zağ mağarasının Google Haritalardaki işaret noktası hatalıdır. Mağaraya ulaşmak için Kuşburnu köyü yakınlarına gitmeniz gerekmektedir.
